Nam châm là gì? Nam châm làm từ vật liệu gì? Nam châm hút những kim loại nào? Ứng dụng của nam châm.

Nam châm là một trong những vật liệu đặc biệt có khả năng sinh ra từ trường – một lực vô hình có thể hút hoặc đẩy các vật liệu khác tùy vào tính chất từ tính của chúng. Nhờ khả năng này, nam châm không chỉ được ứng dụng phổ biến trong đời sống mà còn đóng vai trò không thể thiếu trong sản xuất, khai khoáng, công nghệ cao và y tế.

Vậy nam châm là gì, làm từ vật liệu gì, hút được những kim loại nào, không hút kim loại nào, có những loại nam châm nào, và ứng dụng cụ thể ra sao? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ tất cả những điều quan trọng xoay quanh vật liệu có từ tính mạnh mẽ này.

Nam châm là gì?
Nam châm là vật thể có khả năng sinh ra từ trường – trường lực giúp hút các vật liệu có tính từ. Từ trường của nam châm tập trung mạnh nhất ở hai đầu gọi là cực Bắc (N) và cực Nam (S). Khi treo tự do, một thanh nam châm sẽ tự quay đầu về hướng Bắc – Nam, nhờ vào tương tác với từ trường Trái Đất.

Có hai dạng nam châm chính:
– Nam châm tự nhiên (như đá magnetite – đá nam châm)
– Nam châm nhân tạo, được chế tạo từ các kim loại và hợp kim từ tính.

– Nam châm làm từ vật liệu gì?
+ Nam châm được tạo thành từ các nguyên tố sắt từ – là những chất có khả năng giữ và khuếch đại từ trường một cách mạnh mẽ. Những vật liệu phổ biến gồm:
+ Sắt (Fe)
+ Niken (Ni)
+ Coban (Co)
+ Kim loại đất hiếm: Neodymium (Nd), Samarium (Sm), thường dùng để chế tạo nam châm đất hiếm siêu mạnh
+ Hợp kim đặc biệt như Alnico (Al – Ni – Co), Ferrite (oxit sắt + barium/stronti), các tổ hợp nano từ cứng – từ mềm.

Có những loại nam châm nào?

1. Nam châm dẻo (nam châm cao su, nam châm linh hoạt)

Là loại nam châm được tạo thành từ bột ferrite trộn với cao su hoặc nhựa, có thể uốn cong, cắt dán tùy ý.
Đặc điểm: mềm, linh hoạt, dễ gia công theo yêu cầu.
Ứng dụng của nam châm dẻo
Làm bảng từ, sticker nam châm, thước từ, vật liệu quảng cáo
Dùng làm gioăng tủ lạnh, nam châm dán tủ, dán bảng viết
Ứng dụng trong đóng mở bao bì, túi xách, ví, phụ kiện

2. Nam châm thanh

Là loại nam châm hình trụ dài, có lõi từ tính cao cấp, bọc ngoài bằng inox hoặc thép không gỉ.
Đặc điểm của nam châm thanh có lực từ mạnh tập trung ở bề mặt thanh, thường dùng để lọc tạp sắt khỏi nguyên liệu rơi tự do.
Ứng dụng của nam châm thanh
Gắn vào ống dẫn nguyên liệu, phễu nạp, bồn trộn
Sử dụng trong ngành thực phẩm, nhựa, hóa chất, khai thác khoáng sản

3. Nam châm đất hiếm

Là loại nam châm mạnh nhất hiện nay, được chế tạo từ kim loại đất hiếm như Neodymium (NdFeB) hoặc Samarium-Cobalt (SmCo).
Đặc điểm nam châm đất hiếm
Lực từ cực mạnh, kích thước nhỏ gọn
Dễ gỉ nếu không được mạ, chịu nhiệt giới hạn (với NdFeB)
Ứng dụng nam châm đất hiếm
Motor điện, loa, ổ cứng, thiết bị điện tử công nghệ cao
Máy tuyển từ, bộ lọc sắt, thiết bị y tế (MRI)
Nam châm đóng hộp cao cấp, đồ dùng thông minh

4. Nam châm ferrite (nam châm gốm)

Được làm từ oxit sắt kết hợp với bari hoặc stronti, có giá thành thấp, dễ sản xuất.
Đặc điểm nam châm ferrite
Cứng, giòn như gốm, chịu nhiệt và ăn mòn tốt
Lực từ trung bình, không cần mạ bảo vệ
Ứng dụng nam châm ferrite
Loa phóng thanh, động cơ quạt, motor nhỏ
Lọc sắt trong ngành chế biến nông sản, khoáng sản
Làm quà tặng, đồ lưu niệm có nam châm

5. Nam châm chịu nhiệt

Là loại nam châm được chế tạo từ vật liệu có khả năng hoạt động ổn định ở nhiệt độ cao, lên đến 250–550°C tùy loại.
Gồm các loại nam châm chịu nhiệt
Samarium-Cobalt (SmCo): từ tính ổn định đến 350°C
Alnico: chịu nhiệt tới 550°C
Ứng dụng nam châm chịu nhiệt.
Thiết bị đo lường, cảm biến công nghiệp, thiết bị lò nung
Động cơ trong ngành hàng không, dầu khí, nhiệt luyện

6. Nam châm nâng hạ hàng

Là thiết bị dùng lực từ để nâng – giữ – di chuyển các vật liệu kim loại nặng mà không cần buộc dây hoặc kẹp cơ khí.
Gồm hai loại nam châm nâng hạ hàng.
Nam châm nâng vĩnh cửu: không cần điện, gọn nhẹ
Nam châm nâng điện: lực từ lớn, điều khiển bật/tắt bằng điện
Ứng dụng nam châm nâng hạ hàng.
Nâng hạ thép tấm, dầm sắt, cuộn dây thép
Xưởng cơ khí, nhà máy kết cấu thép, bãi chứa kim loại
7. Nam châm khối treo băng tải (nam châm treo tách sắt)

Là loại nam châm lắp trên băng tải hoặc máng liệu, có chức năng tách sắt tự động khỏi dòng nguyên liệu.
Đặc điểm của khối nam châm treo băng tải.
Có thể là nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện
Có thể tích hợp bộ gạt tự động để làm sạch tạp sắt
Ứng dụng của nam châm khối treo băng tải trong ngành.
Dâychuyền khai khoáng, xi măng, than đá, nông sản
Nhà máy sản xuất phân bón, tái chế nhựa, xây dựng

*** Nam châm hút những kim loại nào?
– Không phải kim loại nào cũng bị nam châm hút. Nam châm chỉ hút các vật liệu có tính từ mạnh, tiêu biểu là:
– Sắt (Fe) – mạnh nhất, phổ biến nhất.
– Niken (Ni) và Coban (Co) – có từ tính rõ rệt, thường dùng trong hợp kim.
– Một số kim loại đất hiếm: Gadolinium, Dysprosium…
– Hợp kim từ tính:
+ Thép không gỉ Ferritic & Martensitic (có từ tính)
+ Alnico, Permalloy, Chromindur…
+ Các kim loại và hợp kim này có thể được hút mạnh bởi nam châm hoặc thậm chí dùng để chế tạo chính nam châm.

Nam châm không hút những kim loại nào?
*** Một số kim loại không có từ tính, hoặc chỉ phản ứng rất yếu với từ trường, nên không bị nam châm hút, bao gồm:
– Đồng (Cu)
– Nhôm (Al)
– Vàng (Au), Bạc (Ag)
– Kẽm (Zn), Thiếc (Sn)
– Chì (Pb), Bismuth (Bi)
Các kim loại này thường có cấu trúc nguyên tử không cho phép định hướng các electron để hình thành từ trường mạnh.
Ứng dụng của nam châm dùng để làm gì? Với khả năng tạo từ trường và tương tác với kim loại từ tính, nam châm được ứng dụng rất rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:
*** Nam châm trong công nghiệp sản xuất:
– Tách sắt khỏi nguyên liệu (thực phẩm, nhựa, cao su, xi măng, gỗ…)
– Bảo vệ máy móc khỏi mạt sắt và vật kim loại không mong muốn
– Dùng trong dây chuyền tự động, lắp tại phễu nạp, ống dẫn, băng tải
*** Nam châm trong ngành khai thác và tuyển khoáng:
– Máy tuyển từ dùng nam châm để tách khoáng sản có từ tính như magnetite, ilmenite…
– Tách sắt ra khỏi đá, quặng, cát nhiễm sắt
– Giảm hao mòn thiết bị nghiền, sàng rung, nâng cao độ tinh khiết sản phẩm
*** Nam châm trong thiết bị điện – điện tử:
– Làm motor, máy phát, cảm biến, micro, loa, tai nghe, ổ cứng
– Ứng dụng trong thiết bị điện tử, điện thoại, máy in, camera
– Dùng trong robot, máy CNC, thiết bị tự động hóa
*** Nam châm trong y tế và đời sống:
– Máy MRI, thiết bị từ trường cao cấp
– Nam châm dẻo dùng làm bảng viết, sticker, bảng quảng cáo
– Đóng mở túi xách, ví, bao da, phụ kiện hít

Nam châm không chỉ là vật liệu có khả năng hút kim loại, mà còn là công cụ kỹ thuật cực kỳ quan trọng trong công nghiệp hiện đại. Với khả năng hút các kim loại sắt từ như sắt, niken, coban, cùng hàng loạt ứng dụng trong lọc sắt, tuyển khoáng, chế tạo motor, cảm biến, thiết bị điện tử và y tế, nam châm đóng vai trò thiết yếu trong cả sản xuất và đời sống.

_______________________________________________________

THÔNG TIN LIÊN HỆ CÁC LOẠI NAM CHÂM

CÔNG TY CỔ PHẦN NAM CHÂM GAOMS VIỆT NAM
📍 Văn phòng: Khu đô thị Hinode Royal Park, Kim Chung, Hoài Đức, Hà Nội (tiếp khách tại đây)
☎ Hotline: 0395 713 892 (Kỹ thuật) – 0385 925 399 (Tư vấn chuyên môn)
🌐 Website: namchambangtai.com
📧 Email: namchamgaomsvietnam@gmail.com
🏭 Xưởng sản xuất rulo nam châm, nam châm khối phẳng, nam châm thanh, băng tải nam châm: Thành Công, Phổ Yên, Thái Nguyên (không tiếp khách tại xưởng)
NAM CHÂM GAOMS – THƯƠNG HIỆU NAM CHÂM ĐƯỢC CÁC DOANH NGHIỆP UY TÍN TIN DÙNG